صادرات زغال فشرده
صادرات زغال فشرده یک فرصت بسیار مناسب برای رشد اقتصادی و ارز آوری است. این محصول که از ترکیب خاک اره، پوست گردو و خاک زغال تولید می‌شود، به خاطر سوخت ماندگار و بدون دود، در بازارهای خارجی طرفداران زیادی پیدا کرده است. کشورهایی که مصرف زغالشان بالا است در حالی که خودشان تولید زیادی ندارند، به خصوص در منطقه خاورمیانه و آسیای مرکزی، برای واردات این محصول برنامه‌ریزی می‌کنند. بنابراین داشتن اطلاعات کافی در زمینه نحوه صادرات زغال فشرده به شما کمک می‌کند تا با موفقیت بیشتری عمل کنید.
چرا زغال فشرده صادراتی طرفدار دارد؟
کشورهایی مثل ترکیه، عراق، افغانستان، امارات و گرجستان هر سال حجم زیادی زغال وارد می‌کنند. دلیلش این است که زغال فشرده هم دوام حرارتی بیشتری دارد، هم دود و جرقه تولید نمی‌کند، هم برای محیط زیست خطر کمتری دارد. در بعضی کشورها مردم برای مصارف خانگی، مثل پخت‌وپز یا قلیان، از زغال استفاده می‌کنند. در بعضی کشورها هم رستوران‌ها و کارخانه‌های صنعتی خریدار آن هستند. به همین خاطر بازار این محصول نه تنها پرتقاضا، بلکه متنوع هم هست.
مسیر واقعی صادرات از ایران
خط تولید زغال فشرده در ایران، بیشتر در شهرهایی انجام می‌شود که چوب و خاک اره در دسترس است؛ مثل مازندران، کرمانشاه، گرگان و مشهد، برای صادرات، این محصول از طریق مرزهای زمینی به کشورهایی مثل عراق، افغانستان و آذربایجان فرستاده می‌شود. اگر مقصد دورتر باشد، مثل دبی یا کشورهای اروپایی، از مسیر دریایی استفاده می‌شود. در هر حالت، باید توجه داشته باشید که حمل‌ونقل بخش مهمی از هزینه و زمان صادرات را تشکیل می‌دهد و نباید ساده از کنار آن گذشت.
اهمیت کیفیت از نظر خریداران خارجی
اگر محصول بی‌کیفیت باشد، حتی اگر به مقصد برسد، امکان برگشت آن وجود دارد. برای اینکه مشتری خارجی زغال فشرده ایرانی را بپسندد، باید چند ویژگی مهم رعایت شده باشد. اول اینکه زغال نباید خرد شود، نباید موقع سوختن بوی بد بدهد و دود داشته باشد یک زغال با کیفیت باید دیر بسوزد. توجه داشته باشید که رطوبت محصول هم باید کنترل شده باشد، چون در مسیر طولانی، رطوبت بالا باعث کپک‌زدگی می‌شود. خیلی از خریدارها قبل از سفارش، نمونه می‌گیرند و بررسی می‌کنند. پس محصول باید از همان ابتدا استاندارد باشد، نه اینکه فقط برای صادرات کیفیت را بالا ببرند.
اهمیت بسته بندی در صادرات زغال فشرده
یک بسته بندی شکیل و مناسب در صادرات یکی از عوامل تعیین‌کننده در موفقیت فروش است. مشتری خارجی وقتی یک بسته تمیز، شیک و حرفه‌ای می‌بیند، به صورت ناخودآگاه به شما اعتماد می‌کند. روی بسته باید مشخصات کامل محصول نوشته شده باشد، مشخصاتی از قبیل وزن، تاریخ تولید، طریقه مصرف، نام برند و راه تماس، در بعضی کشورها، زغال فله‌ای طرفدار دارد، ولی در کشورهایی مثل امارات، قطر یا روسیه، اگر بسته‌بندی حرفه‌ای نباشد، اصلا وارد بازار نمی‌شود. پس یک بسته‌بندی خوب، راه ورود به بازارهای جهانی معتبر و موفقیت در صادرات زغال فشرده است.
مجوزهای لازم برای صادرات زغال فشرده
برای اینکه صادرات رسمی و قانونی انجام شود، باید چند مرحله را طی کنید. اول از همه کارت بازرگانی داشته باشید. بعد باید مجوز بهداشت، گواهی استاندارد محصول و گاهی برگه تایید کیفیت ارائه بدهید. اگر قرار باشد محصول به اروپا یا کشورهای خاصی برود، ممکن است از تولیدکننده بخواهند که ثابت کند از هیچ ماده شیمیایی یا رنگ مصنوعی استفاده نکرده است. این مدارک باید از قبل آماده شده باشند تا زمان صادرات با مشکل مواجه نشوید.
صادرات به کدام کشورها سود بیشتری دارد؟
سود حاصل از صادرات زغال فشرده به چند عامل مهم بستگی دارد؛ اگر همه‌چیز خوب پیش برود، کشورهایی مثل عراق، ارمنستان، امارات و ترکمنستان می‌توانند بازارهای خوبی برای صادرات زغال فشرده باشند. صادرات به اروپا یا کانادا، سود دلاری بالاتری دارد، ولی دردسرهای گمرکی، بسته‌بندی، زبان، مجوزها و هزینه حمل و نقل بیشتری دارد. پس اگر تازه‌کار هستید، صادرات به کشورهای همسایه با مسیر زمینی شروع بهتری برای شما است.
نکته مهم دیگری که باید به آن توجه کنید این است که فقط بالا بودن قیمت فروش در کشور مقصد ملاک سوددهی نیست. گاهی هزینه حمل‌ونقل، عوارض گمرکی و تاخیرهای اداری، سود واقعی را پایین می‌آورد. از طرف دیگر، بعضی کشورها مثل عراق یا افغانستان اگرچه قیمت خرید پایین‌تری دارند، اما تسویه سریع و خریدهای پی‌درپی آن‌ها باعث می‌شود صادرکننده در مجموع سود بیشتری به دست بیاورد. به همین خاطر، برای انتخاب مقصد صادراتی باید همه‌چیز را با هم در نظر بگیرید، نه فقط نرخ دلار یا ریال!
چالش‌های صادرات زغال فشرده
صادرات همیشه سودآور نیست. گاهی محصول دیر به مقصد می‌رسد یا در گمرک گیر می‌کند. گاهی نوسانات ارز هم باعث شود سود نهایی کمتر از چیزی می‌شود که انتظار داشتید. گاهی اوقات خریدار خارجی بعد از دریافت اولین محصول، دیگر سفارش نمی‌دهد، چون از نظر او کیفیت پایین بوده یا بسته‌بندی مناسبی نداشته است. این‌ها واقعیت‌هایی هستند که اگر از اول در نظر گرفته شوند، می‌شود راه‌حل‌هایی برایشان پیدا کرد.
از طرف دیگر، رقابت با تولیدکننده‌های خارجی هم می‌تواند یک مانع جدی باشد. کشورهایی مثل چین با قیمت‌های پایین‌تر و ظرفیت تولید بالا وارد بازار شده‌اند و بعضی مشتری‌ها فقط به قیمت نگاه می‌کنند، نه کیفیت، اگر شما به عنوان صادرکننده ایرانی نتوانید به موقع پاسخگوی سفارش‌ها باشید یا ارتباط منظمی با خریدار برقرار کنید، احتمال از دست رفتن بازار خیلی زیاد است. به همین خاطر، داشتن برنامه‌ریزی دقیق، تیم فروش فعال و حفظ ارتباط مداوم با مشتری، در ماندگاری در بازارهای بین‌المللی نقش مهمی دارد.
آیا با سرمایه کم هم امکان صادرات زغال فشرده وجود دارد؟
بله، خیلی از تولیدکننده‌های کوچک در ایران با همین شرایط وارد دنیای صادرات زغال فشرده شده‌اند. مهم این است که اول کار با حجم کم شروع کنید. اگر سرمایه‌گذار بزرگ ندارید، می‌توانید با شرکت‌های بازرگانی همکاری کنید. آن‌ها بخشی از مسیر صادرات را ساده‌تر می‌کنند و بعضی حتی مشتری خارجی آماده دارند. اما باید مراقب باشید تا با یک قرارداد درست و شفاف سود اصلی را از دست ندهید.
صادرات فله‌ای یا بسته‌بندی‌شده کدام بهتر است؟
اینکه صادرات زغال فشرده به صورت فله‌ای بهتر است یا بسته‌بندی به معیارهای کشور مقصد بستگی دارد. اگر محصول را به عراق یا افغانستان صادر می‌کنید، چون مسیر کوتاه است و خریدار حساسیت زیادی ندارد، صادرات فله‌ای مشکلی ایجاد نمی‌کند. ولی برای کشورهای پیشرفته یا عربی، فقط بسته‌بندی‌شده قابل قبول است. علاوه بر این، یک بسته‌بندی خوب باعث می‌شود محصول شما راحت‌تر در فروشگاه‌ها و بازارهای محلی به فروش برسد. پس اگر به فکر برند هستید، این را بدانید که بدون بسته‌بندی اصلا دیده نمی‌شوید.
سود نهایی صادرات زغال فشرده چقدر است؟
اگر همه‌چیز را به درستی مدیریت کنید، سود صادرات زغال فشرده می‌تواند بین ۳۰ تا ۶۰ درصد باشد. البته این عدد به قیمت مواد اولیه، هزینه حمل، نوع بسته‌بندی و مسیر صادرات هم بستگی دارد. اگر با خریدار دائمی کار کنید و محصول‌تان کیفیت ثابتی داشته باشد، می‌توانید سودتان را تثبیت یا حتی بیشتر کنید. ولی اگر کیفیت پایین باشد یا همکاری شما نامنظم باشد، این بازار خیلی زود از دست می‌رود.